KARCZOCH ZWYCZAJNY (CYNARA SCOLYMUS)
– INNOWACYJNY SUROWIEC O BOGATYCH
WŁAŚCIWOŚCIACH LECZNICZYCH
1
UP w Lublinie, Wydział Nauk o Żywności i Biotechnologii
Data publikacji: 26-07-2021
2018;(593):87-100
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wzrost zachorowań na choroby cywilizacyjne skłania naukowców do poszukiwania nowych źródeł substancji prozdrowotnych, przede wszystkim pochodzenia naturalnego. Karczoch zwyczajny (Cynara scolymus) uważany jest za najstarsze warzywo świata.
Jego walory smakowe oraz niska wartość energetyczna pozwalają na szerokie zastosowanie w kuchni. Jadalną częścią karczocha jest nierozwinięty pąk kwiatowy. Spożywany jest
głównie w krajach basenu Morza Śródziemnego, gdzie zlokalizowana jest większa część
jego upraw. Karczoch jest surowcem bogatym w polifenole – cynarynę, luteolinę, zawiera
także duże ilości inuliny. Z karczocha produkuje się ekstrakty etanolowe i wodne, które są
obecnie ogólnodostępne. Wykazują one wiele udokumentowanych aktywności wspomagających leczenie hipercholesterolemii, stresu oksydacyjnego, schorzeń wątroby, niestrawności czy stanów zapalnych. Trwają badania nad wykorzystaniem ekstraktów z karczocha
w terapii nowotworów.
REFERENCJE (30)
1.
Burdzenia O., 2014. Karczoch (Cynara scolymus) roślina lecznicza i przysmak. Lek w Polsce, 24(1), 57–63.
2.
Brown J.E., Rice-Evans C.A., 1998. Luteolin-rich artichoke extract protects low density lipoprotein from oxidation in vitro. Free Radic Res 29(3), 247–255.
3.
Ceccarelli N., Curadi M., 2010. Globe artichoke as a functional food. Mediterr. J. Nutr. Metab. 3, 197–201.
4.
Del Conte A., 2013. Carciofo – globe artichoke. W: Gastronomy of Italy: Revised Edition, Pavilion Books Londyn, 170–174.
5.
FAO, 2014. Food and Agriculture Organization of the United Nations. Crops statistics. [dostęp: 12.06.2018].
6.
Fuentes J., Montoya P., 2016. Total Phenolics and Antioxidant Capacity of Vegetables Grown in the Southwestern Andes Region of South America. J. Food Nutr. 4(12), 760–772.
7.
Fratianni F., Tucci M., De Palma M., 2007. Polyphenolic composition in different parts of some cultivars of globe artichoke (Cynara cardunculus L. var. scolymus (L.) Fiori). Food Chemistry 104(3), 1282–1286.
8.
Guida V., Ferrari G., 2013. The effects of ohmic and conventional blanching on the nutritional, bioactive compounds and quality parameters of artichoke heads. LWT – Food Science and Technology 53, 569–579.
9.
Horoszkiewicz M., Kulza M., 2012. Karczoch zwyczajny – niewykorzystane możliwości leku roślinnego w terapii miażdżycy i chorób wątroby. Przegląd Lekarski 69(10), 1129–1131.
10.
Kirchhoff R., Beckers C., Kirchhoff G.M., 1994. Increase in choleresis by means of artichoke extract. Phytomedicine 1(2), 107–115.
11.
Kuczyńska B., Wasilewska A., 2011. Krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe – mechanizmy działania, potencjalne zastosowania kliniczne oraz zalecenia dietetyczne. Nowiny Lekarskie 80(4), 299–304.
12.
Kulza M., Adamska K., 2012. Karczoch zwyczajny – lek roślinny. Przegląd Lekarski 69(10), 1122–1126.
13.
Lattanzio V., Kroon P.A., 2009. Globe artichoke: a functional food and source of nutraceutical ingredients. J. Funct. Foods 1, 131–144.
14.
Lim T.K., 2013. Cynara cardunculus. W: Edible Medicinal And Non-Medicinal Plants: Volume 7, Flowers, Berlin: Springer Science & Business Media, 292–320.
15.
Lombardo S., Panino G., 2010. Influence of genotype, harvest time and plant part on polyphenolic composition of globe artichoke [Cynara cardunculus L. var. scolymus (L.) Fiori]. Food Chemistry 119, 1175–1181.
16.
Macchia L., Giliberti L.A., 2013. Allergy to pomegranate and artichoke, novel food allergens of the Mediterranean diet. Food Allergy and Anaphylaxis Meeting (FAAM 2013) Nice, France, 7–9 February.
17.
Marakis G., Walker A.F., 2002. Artichoke leaf extract reduces mild dyspepsia in an open study. Phytomedicine 9, 694–699.
18.
Mehmetcik G., Ozdemirler G., 2008. Effect of pretreatment with artichoke extract on carbon tetrachloride-induced liver injury and oxidative stress. Exp. Toxicol. Pathol 60, 475–480.
19.
Miccadei S., Di Venere D., 2008. Antioxidative and apoptotic properties of polyphenolic extracts from edible part of artichoke (Cynara scolymus L.) on cultured rat hepatocytes and on human hepotoma cells. Nutr. Cancer 60, 276–282.
20.
Michalak-Majewska M., Skrzypczak K., Gustaw W., 2017. Substancje aktywne biologicznie w profilaktyce i leczeniu chorób cywilizacyjnych. W: Obszary zagrożeń zdrowia współczesnego człowieka. Wydawnictwo Naukowe TYGIEL, Lublin, 90–103.
21.
Michalak-Majewska M., Tetrycz D., 2018. Karczoch zwyczajny innowacyjny surowiec o szerokim zastosowaniu. Przemysł spożywczy, 7, 12–16, DOI: 10.15199/65.2018.7.7.
22.
Roberfroid M., 2000. A European consensus of scientific concepts of functional foods. Nutrition, 16, 689–691.
23.
Salem M.B., Affes H., 2015. Pharmacological Studies of Artichoke Leaf Extract and Their Health Benefits,. Plant Foods Hum. Nutr. 70, 441–453.
24.
Senderski M., 2009. Wykaz ziół stosowanych w poszczególnych kategoriach chorób. Wyd. K.E. Liber, Warszawa, 325.
25.
USDA, 2017a. Database for the Oxygen Radical Absorbance Capacity (ORAC) of Selected Foods, Release 2. Oxygen Radical Absorbance Capacity (ORAC) of Selected Foods (Interactive Table) – Artichoke.
26.
USDA, 2017b. Food Composition Databases. Basic Report: 11007, Artichokes, (globe or french, raw).
27.
Vamanu E., Vamanu A., 2011. Antioxidant and Antimicrobial Activities of Etanol Extracts of Cynara Scolymus (Cynarae folium, Asteraceae Family). Trop J. Pharm. Res. 10(6), 777–783.
28.
Waszkiewicz-Robak B., Kulik K., 2015. Inulina – właściwości fizykochemiczne i zdrowotne ważne w produkcji napojów. Przemysł Fermentacyjny i Owocowo-Warzywny 9, 22.
29.
Yasukawa K., Akihisa T., 1996. Inhibitory effect of taraxastane-type triterpenes on tumor promotion by 12-O-tetradecanoylphorbol-13-acetate in two-stage carcinogenesis in mouse skin. Oncology 53(4), 341–344.
30.
Zapolska-Downar D., Zapolski-Downar A., 2002. Protective properties of artichoke (Cynara scolymus) against oxidative stress induced in cultured endothelial cells and monocytes. Life Science 71, 2897–2908.
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
| ISSN: | 0084-5477 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
