REGULACJE PRAWNE GMO. ASPEKTY PRAWNE
I ŚRODOWISKOWE
1
CMKP w Warszawie, Szkoła Zdrowia Publicznego
Publication date: 2021-07-27
2018;(593):101–112
KEYWORDS
ABSTRACT
Celem pracy jest odpowiedź na pytanie, czy regulacje UE dotyczące organizmów GMO stanowią należytą ochronę przed ewentualnymi zagrożeniami związanymi
z rozwojem nowych technik hodowli roślin – NBT (ang. New Breeding Techniques). Rośliny powstałe z wykorzystaniem tych metod mogą zostać użyte do produkcji żywności
i pasz. Praca opiera się na przeglądzie aktualnie obowiązujących regulacji UE (dyrektyw
i rozporządzeń) oraz regulacji polskich, w tym nowej ustawy o organizmach genetycznie
zmodyfikowanych. Zapewnienie bezpieczeństwa w aspekcie zdrowia ludzi i zwierząt oraz
ochrony środowiska wymaga zdefiniowania nowych technik i oceny ryzyka, które wiążą się z ich wykorzystaniem oraz długofalowych badań nad wpływem roślin genetycznie
zmodyfikowanych na inne ekosystemy. Dopóki nie ma pewności naukowej należy w pełni
respektować zasadę przezorności.
REFERENCES (36)
1.
Anioł A., 2000. Ocena ryzyka i metody zapobiegania zagrożeniom związanym z wprowadzeniem GMO do środowiska, materiały konferencyjne. Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Radzikowie, 27 maj.
2.
Anioł A., 2004. Transgeneza jako metoda tworzenia materiałów wyjściowych w hodowli roślin, warszty szkoleniowe dla hodowców pt. Jak wyhodować, zarejestrować i uprawiać w Polsce transgeniczne odmiany roślin, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, 26–27.
4.
Cih-Hui Li., Tzu-Ming P., 2016. Perspectives on genetically modified crops and food detection. J. of Food and Drug Anal. 24, 8, DOI:10.1016/j.jfda.2015.06.011.
5.
Cong L., Ran F.A., Cox D., Lin S., Barretto R., Habib N., Hsu P.D., Wu X., Jiang W., Marraffini L.A., Zhang F., 2013. Multiplex genome engineering using CRISPR/Cas systems. Science, 339(6121), 819–823.
6.
DeMayo F.J., Spencer T.E., 2014. CRISPR bacon: a sizzling technique to generate genetically engineered pigs. Biology of Reproducion 91(3), 79, DOI:10.1095/biolreprod.114.123935.
7.
Dyrektywa nr 2001/18 Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej z dnia 12 marca 2001 r. w sprawie zamierzonego uwalniania do środowiska organizmów zmodyfikowanych genetycznie i uchylająca dyrektywę nr 90/220 (Dz.Urz. WE L 106 z 17 kwietnia 2001 ze zm.).
8.
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/412 z dnia 11 marca 2015 r. w sprawie zmiany dyrektywy 2001/18/WE w zakresie umożliwienia państwom członkowskim ograniczenia lub zakazu uprawy organizmów zmodyfikowanych genetycznie (GMO) na swoim terytorium (Dz.U. L 68 z 13.3.2015, 1–8).
9.
Iwańska B., 2000. Podstawy prawne działania Wspólnoty Europejskiej w prawie techniki genetycznej. W: Studia z Prawa Unii Europejskiej St. Biernat (red.), Wyd. UJ, Kraków, 528.
10.
Korzycka M., Wojciechowski P., 2017. Regulacja prawna żywności genetycznie zmodyfikowanej w USA i UE w kontekście planowanego Transatlantyckiego Porozumienia Handlowo-Inwestycyjnego (TTIP). Studia Iuridica Lublinensia 26, 1, 484–485, http://studiaiuridica.umcs.pl.
11.
Machińska H., 2003. Ochrona środowiska. W: Prawo Unii Europejskiej – prawo materialne i polityki, J. Barcz (red.), Prawo i Praktyka Gospodarcza. Warszawa, 518.
13.
Ministerstwo Środowiska – Rejestry GMO. 2018, https://gmo-new.mos.gov.pl/Pub... [dostęp: 18.11.2018].
15.
Protokół z Kartageny o Bezpieczeństwie Biologicznym do Konwencji o różnorodności biologicznej przyjęty 29 stycznia 2000 r. w Montrealu (Dz. U. 2004 nr 216 poz. 2201 – tekst obwieszczony).
16.
Rejestr produktów autoryzowanych w UE, 2018. http://ec.europa.eu/food/dyna/... [dostęp: 18.11.2018].
17.
Rembeza J., 2011. Ekonomiczne uwarunkowania uprawy roślin zmodyfikowanych genetycznie. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej 2, 115–127. http://yadda.icm.edu.pl/yadda/... [dostęp: 18.11.2018].
18.
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 17 kwietnia 2018 r. w sprawie europejskiej strategii na rzecz promowania roślin wysokobiałkowych – zachęcania europejskiego sektora rolnego do produkcji roślin wysokobiałkowych i strączkowych (2017/2116(INI)), http://www.europarl.europa.eu/... [dostęp: 18.11.2018].
19.
Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o mikroorganizmach i organizmach genetycznie zmodyfikowanych oraz niektórych innych ustaw. Druk sejmowy nr 1424 z dnia 22 marca 2017 r., http://orka.sejm.gov.pl/opinie... [dostęp: 18.11.2018].
20.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1829/2003 z dnia 22 września 2003 w sprawie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy (Dz. Urz. WE L 268 z 18 października 2003, 1–23).
21.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1830/2003 z dnia 22 września 2003, dotyczące możliwości śledzenia i etykietowania organizmów zmodyfikowanych genetycznie oraz możliwości śledzenia żywności i produktów paszowych wyprodukowanych z organizmów zmodyfikowanych genetycznie, zmieniające dyrektywę 2001/18/WE (Dz. Urz. WE L 268 z 18 październik 2003, 24–28).
22.
Servick K., 2016. Once again, U.S. expert panel says genetically engineered crops are safe to eat, Science, maj, DOI:10.1126/science.aaf9997.
23.
Stanowisko Komitetu Biotechnologii Polskiej Akademii Nauk w sprawie nowych technik inżynierii genetycznej, 2015 Warszawa, 17 lipca. http://journals.pan.pl/dlibra/... [dostęp: 18.11.2018].
24.
Twardowski T., Kwapich E., 2001. 100 + 30 najczęściej zadawanych pytań na temat współczesnej biotechnologii, Agencja Edytor, Poznań, 90–92.
25.
Ustawa z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (Dz.U. z 2015 r. poz. 2168, z późn. zm.).
26.
Ustawa z dnia 22 czerwca 2001 r. o organizmach genetycznie zmodyfikowanych (Dz.U. z 2017, poz.2134 ze zm.).
28.
Ustawa z dnia 22 marca 2018 r. o zmianie ustawy o mikroorganizmach i organizmach genetycznie zmodyfikowanych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018, poz. 810).
29.
Uzasadnienie do rządowego projekt ustawy o zmianie ustawy o mikroorganizmach i organizmach genetycznie zmodyfikowanych oraz niektórych innych ustaw z 22 marca 2017. http://www.sejm.gov.pl/sejm8.n... [dostęp: 18.11.2018].
30.
Uzasadnienie do projektu ustawy o wykorzystaniu roślin wysokobiałkowych w paszach, 20 kwietnia 2018r., http://orka.sejm.gov.pl/Druki8... [dostęp: 18.11.2018].
31.
Wrześniewska-Wal I., (2008). Żywność genetycznie modyfikowana. Aspekty prawne. Wyd. UW, Warszawa, 213–219.
32.
Wykaz prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów, https://bip.kprm.gov.pl/kpr/fo... [dostęp: 18.11.2018].
33.
Wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE (2014) z 2 października, sprawa C-478/13 (Dz.Urz. UE C 421 z 24 listopada 2014 r., 15).
34.
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE (2013) z 18 lipca, sprawa C-313/11, http://trybunal.gov.pl/uploads... [dostęp: 18.11.2018].
35.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 stycznia 2005 r., II CK 361/04, Legalis nr 68577.
36.
Żarski T., 2016. Nowe Techniki Hodowli Roślin. konferencja: Fundacja ICPPC – Międzynarodowa Koalicja dla Ochrony Polskiej Wsi, www.icppc.pl/antygmo/wp-content/uploads/2016/.../nowetechnikihodolwiroslin.pdf [dostęp: 18.11.2018].
We process personal data collected when visiting the website. The function of obtaining information about users and their behavior is carried out by voluntarily entered information in forms and saving cookies in end devices. Data, including cookies, are used to provide services, improve the user experience and to analyze the traffic in accordance with the Privacy policy. Data are also collected and processed by Google Analytics tool (more).
You can change cookies settings in your browser. Restricted use of cookies in the browser configuration may affect some functionalities of the website.
You can change cookies settings in your browser. Restricted use of cookies in the browser configuration may affect some functionalities of the website.