REGULACJE PRAWNE GMO. ASPEKTY PRAWNE
I ŚRODOWISKOWE
1
CMKP w Warszawie, Szkoła Zdrowia Publicznego
Publication date: 2021-07-27
2018;(593):101-112
KEYWORDS
ABSTRACT
Celem pracy jest odpowiedź na pytanie, czy regulacje UE dotyczące organizmów GMO stanowią należytą ochronę przed ewentualnymi zagrożeniami związanymi
z rozwojem nowych technik hodowli roślin – NBT (ang. New Breeding Techniques). Rośliny powstałe z wykorzystaniem tych metod mogą zostać użyte do produkcji żywności
i pasz. Praca opiera się na przeglądzie aktualnie obowiązujących regulacji UE (dyrektyw
i rozporządzeń) oraz regulacji polskich, w tym nowej ustawy o organizmach genetycznie
zmodyfikowanych. Zapewnienie bezpieczeństwa w aspekcie zdrowia ludzi i zwierząt oraz
ochrony środowiska wymaga zdefiniowania nowych technik i oceny ryzyka, które wiążą się z ich wykorzystaniem oraz długofalowych badań nad wpływem roślin genetycznie
zmodyfikowanych na inne ekosystemy. Dopóki nie ma pewności naukowej należy w pełni
respektować zasadę przezorności.
REFERENCES (36)
1.
Anioł A., 2000. Ocena ryzyka i metody zapobiegania zagrożeniom związanym z wprowadzeniem GMO do środowiska, materiały konferencyjne. Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Radzikowie, 27 maj.
2.
Anioł A., 2004. Transgeneza jako metoda tworzenia materiałów wyjściowych w hodowli roślin, warszty szkoleniowe dla hodowców pt. Jak wyhodować, zarejestrować i uprawiać w Polsce transgeniczne odmiany roślin, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, 26–27.
4.
Cih-Hui Li., Tzu-Ming P., 2016. Perspectives on genetically modified crops and food detection. J. of Food and Drug Anal. 24, 8, DOI:10.1016/j.jfda.2015.06.011.
5.
Cong L., Ran F.A., Cox D., Lin S., Barretto R., Habib N., Hsu P.D., Wu X., Jiang W., Marraffini L.A., Zhang F., 2013. Multiplex genome engineering using CRISPR/Cas systems. Science, 339(6121), 819–823.
6.
DeMayo F.J., Spencer T.E., 2014. CRISPR bacon: a sizzling technique to generate genetically engineered pigs. Biology of Reproducion 91(3), 79, DOI:10.1095/biolreprod.114.123935.
7.
Dyrektywa nr 2001/18 Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej z dnia 12 marca 2001 r. w sprawie zamierzonego uwalniania do środowiska organizmów zmodyfikowanych genetycznie i uchylająca dyrektywę nr 90/220 (Dz.Urz. WE L 106 z 17 kwietnia 2001 ze zm.).
8.
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/412 z dnia 11 marca 2015 r. w sprawie zmiany dyrektywy 2001/18/WE w zakresie umożliwienia państwom członkowskim ograniczenia lub zakazu uprawy organizmów zmodyfikowanych genetycznie (GMO) na swoim terytorium (Dz.U. L 68 z 13.3.2015, 1–8).
9.
Iwańska B., 2000. Podstawy prawne działania Wspólnoty Europejskiej w prawie techniki genetycznej. W: Studia z Prawa Unii Europejskiej St. Biernat (red.), Wyd. UJ, Kraków, 528.
10.
Korzycka M., Wojciechowski P., 2017. Regulacja prawna żywności genetycznie zmodyfikowanej w USA i UE w kontekście planowanego Transatlantyckiego Porozumienia Handlowo-Inwestycyjnego (TTIP). Studia Iuridica Lublinensia 26, 1, 484–485, http://studiaiuridica.umcs.pl.
11.
Machińska H., 2003. Ochrona środowiska. W: Prawo Unii Europejskiej – prawo materialne i polityki, J. Barcz (red.), Prawo i Praktyka Gospodarcza. Warszawa, 518.
13.
Ministerstwo Środowiska – Rejestry GMO. 2018, https://gmo-new.mos.gov.pl/Pub... [dostęp: 18.11.2018].
15.
Protokół z Kartageny o Bezpieczeństwie Biologicznym do Konwencji o różnorodności biologicznej przyjęty 29 stycznia 2000 r. w Montrealu (Dz. U. 2004 nr 216 poz. 2201 – tekst obwieszczony).
16.
Rejestr produktów autoryzowanych w UE, 2018. http://ec.europa.eu/food/dyna/... [dostęp: 18.11.2018].
17.
Rembeza J., 2011. Ekonomiczne uwarunkowania uprawy roślin zmodyfikowanych genetycznie. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej 2, 115–127. http://yadda.icm.edu.pl/yadda/... [dostęp: 18.11.2018].
18.
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 17 kwietnia 2018 r. w sprawie europejskiej strategii na rzecz promowania roślin wysokobiałkowych – zachęcania europejskiego sektora rolnego do produkcji roślin wysokobiałkowych i strączkowych (2017/2116(INI)), http://www.europarl.europa.eu/... [dostęp: 18.11.2018].
19.
Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o mikroorganizmach i organizmach genetycznie zmodyfikowanych oraz niektórych innych ustaw. Druk sejmowy nr 1424 z dnia 22 marca 2017 r., http://orka.sejm.gov.pl/opinie... [dostęp: 18.11.2018].
20.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1829/2003 z dnia 22 września 2003 w sprawie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy (Dz. Urz. WE L 268 z 18 października 2003, 1–23).
21.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1830/2003 z dnia 22 września 2003, dotyczące możliwości śledzenia i etykietowania organizmów zmodyfikowanych genetycznie oraz możliwości śledzenia żywności i produktów paszowych wyprodukowanych z organizmów zmodyfikowanych genetycznie, zmieniające dyrektywę 2001/18/WE (Dz. Urz. WE L 268 z 18 październik 2003, 24–28).
22.
Servick K., 2016. Once again, U.S. expert panel says genetically engineered crops are safe to eat, Science, maj, DOI:10.1126/science.aaf9997.
23.
Stanowisko Komitetu Biotechnologii Polskiej Akademii Nauk w sprawie nowych technik inżynierii genetycznej, 2015 Warszawa, 17 lipca. http://journals.pan.pl/dlibra/... [dostęp: 18.11.2018].
24.
Twardowski T., Kwapich E., 2001. 100 + 30 najczęściej zadawanych pytań na temat współczesnej biotechnologii, Agencja Edytor, Poznań, 90–92.
25.
Ustawa z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (Dz.U. z 2015 r. poz. 2168, z późn. zm.).
26.
Ustawa z dnia 22 czerwca 2001 r. o organizmach genetycznie zmodyfikowanych (Dz.U. z 2017, poz.2134 ze zm.).
28.
Ustawa z dnia 22 marca 2018 r. o zmianie ustawy o mikroorganizmach i organizmach genetycznie zmodyfikowanych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018, poz. 810).
29.
Uzasadnienie do rządowego projekt ustawy o zmianie ustawy o mikroorganizmach i organizmach genetycznie zmodyfikowanych oraz niektórych innych ustaw z 22 marca 2017. http://www.sejm.gov.pl/sejm8.n... [dostęp: 18.11.2018].
30.
Uzasadnienie do projektu ustawy o wykorzystaniu roślin wysokobiałkowych w paszach, 20 kwietnia 2018r., http://orka.sejm.gov.pl/Druki8... [dostęp: 18.11.2018].
31.
Wrześniewska-Wal I., (2008). Żywność genetycznie modyfikowana. Aspekty prawne. Wyd. UW, Warszawa, 213–219.
32.
Wykaz prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów, https://bip.kprm.gov.pl/kpr/fo... [dostęp: 18.11.2018].
33.
Wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE (2014) z 2 października, sprawa C-478/13 (Dz.Urz. UE C 421 z 24 listopada 2014 r., 15).
34.
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE (2013) z 18 lipca, sprawa C-313/11, http://trybunal.gov.pl/uploads... [dostęp: 18.11.2018].
35.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 stycznia 2005 r., II CK 361/04, Legalis nr 68577.
36.
Żarski T., 2016. Nowe Techniki Hodowli Roślin. konferencja: Fundacja ICPPC – Międzynarodowa Koalicja dla Ochrony Polskiej Wsi, www.icppc.pl/antygmo/wp-content/uploads/2016/.../nowetechnikihodolwiroslin.pdf [dostęp: 18.11.2018].
| ISSN: | 0084-5477 |
