W artykule zadano pytanie, jakie problemy społeczne generuje społeczno-technologiczna hybrydalność smogu oraz jakie charakterystyki (przyczyny i przedmiot) mają kontrowersje wokół smogu w perspektywie aktorów publicznych i biznesowych. Kluczowa nie okazuje się problematyczność smogu jako takiego, ale ta, którą generuje angażowana materialność – technologia oraz interesy aktorów i ich funkcjonowanie w ramach różnych systemów wiedzy. Generowanie, udostępnianie i jakość danych na temat czystości powietrza oraz wykorzystywane technologie pomiarowe są przedmiotami kontrowersji społecznych wokół smogu. Analizowane kontrowersje dotyczą następujących obszarów: wiarygodności dostarczanych danych, jakości i obecności infrastruktury pomiarowej, pozycji na rynku informacji o zanieczyszczeniach powietrza oraz różnic w ontologiach i kompetencjach na linii laicy–eksperci. Badanie własne przeprowadzono metodą mapowania kontrowersji na podstawie danych zastanych.
REFERENCJE(39)
1.
Arbiszewski, K. (2007). Teoria aktora-sieci Bruno Latoura. Teksty Drugie, 1–2, 113–126.
Bińczyk, E. (2012). Technonauka w społeczeństwie ryzyka. Filozofia wobec niepożądanych następstw praktycznego sukcesu nauki. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Bojadżijewska, I. (2016). Ekologia polityczna powietrza: o uwidzialnianiu miejskiego ryzyka. Kultura i Społeczeństwo, 60, 2, 35–51, DOI: 10.35757/KiS.2016.60.2.3.
Dobrołowicz, J. (2016). Analiza dyskursu i jej zastosowanie w badaniach jakościowych, Jakościowe Badania Pedagogiczne, 1, 1, 36–48, DOI: 10.18276/jbp.2016.1.1-03.
Fuksa, D., Cieszyńska, E. (2010). Analiza i prognoza zanieczyszczenia powietrza na przykładzie aglomeracji miejskiej Krakowa. Pobrano z: http://www.ptzp.org.pl/files/k... [14.06.2021].
Frankowski, J. (2020). Attention: smog alert! Citizen engagement for clean air and its consequences for fuel poverty in Poland. Energy and Buildings, 207, 9: 109525, DOI: 10.1016/j.enbuild.2019.109525.
Frankowski, J., Putkowska-Smoter, R. (2020). Right to the map? Counter-mapping practises of smog alerts and greener movements in Poland. Society Register, 4, 4, 129–150, DOI: 10.14746/sr.2020.4.4.06.
GIOŚ. (2019). Jakość powietrza w Polsce w roku 2018 w świetle wyników pomiarów prowadzonych w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska. Pobrano z: http://powietrze.gios.gov.pl/p... [14.06.2021].
Jędrak, J., Konduracka, E., Badyda, A.J., Dąbrowiecki, P. (2017). Wpływ zanieczyszczeń powietrza na zdrowie człowieka, Kraków: Stowarzyszenie Krakowski Alarm Smogowy. Pobrano z: https://krakowskialarmsmogowy.... [14.06.2021].
Martin, B., Richards, E. (1995). Scientific Knowledge, controvercy and public decision making. W: S. Jasanoff, G.E. Markle, J.C. Peterson, T.J. Pinch (eds.), Handbook of Science and Technology Studies (s. 506–526). London: Sage.
Medoń, S. (2021). Problem smogu w świetle socjologii translacji. Studium przypadku zanieczyszczeń powietrza w krakowskim obszarze metropolitalnym. Przegląd Socjologiczny, 70, 1, 41–64, DOI: 10.26485/PS/2021/70.1/3.
Mol, A.P.J. (2006). Environmental Governance in the Information Age: the Emergence of Informational Governance. Environment Planning C: Government and Policy, 24, 497–514.
Nelkin, D. (1995). Science Controvercies. The dynamics of public disputes in the United states. W: S. Jasanoff, G.E. Markle, J.C. Peterson, T.J. Pinch (eds.), Handbook of Science and Technology Studies (s. 445–456). London: Sage.
Nowak, A.W., Arbiszewski, K., Wróblewski, M. (2016). Czyje lęki? Czyja nauka? Struktury wiedzy wobec kontrowersji naukowo-społecznych. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Rogers, R., Sánchez-Querubín, N., Kil, A. (2015). Issue Mapping for an Ageing Europe, Amsterdam: Amsterdam University Press. Pobrano z: https://library.oapen.org/view... [1.05.2020].
Sadlok, R. (red.). 2014. Przeciwdziałanie niskiej emisji na terenach zwartej zabudowy mieszkalnej. Bochnia: Stowarzyszenie na Rzecz Efektywności Energetycznej i Rozwoju Odnawialnych Źródeł energii „HELIOS”. Pobrano z: https://www.researchgate.net/p... [14.06.2021].
Sasińska-Klas, T. (2014). Analiza dyskursywna i jej zastosowanie w badaniach na gruncie nauk społecznych. W: P. Borowiec, R. Kłosowicz, P. Ścigaj (red.), Odmiany współczesnej nauki o polityce (s. 423–435). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Sojak, R. (2004). Paradoks antropologiczny. Socjologia wiedzy jako perspektywa ogólnej teorii społeczeństwa. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Stankiewicz, P. (2011). Od przekonywania do współdecydowania: zarządzanie konfliktami wokół ryzyka i technologii. Studia Socjologiczne, 4, 203, 95–119.
Stankiewicz, P. (2008). Ryzyko i konflikt. Strategie zarządzania konfliktami technologicznymi w Polsce. Pobrano z: https://repozytorium.umk.pl/ha... [5.03.2020].
Stasik, A. (2015). Ocena ryzyka i niepewności związanych z nowymi technologiami jako wyzwanie dla demokracji. Kontrowersje wokół wydobywania gazu łupkowego w Polsce. Pobrano z: https://depotuw.ceon.pl/bitstr... [1.09.2019].
Venturini, T. (2010). Diving in magma: how to explore controversies with actor-network Theory. Public Understanding of Science, 19, 3, 258–273, DOI: 10.1177/0963662509102694.
Venturini, T. (2012). Building on faults: how to represent controversies with digital methods. Public Understanding of Science, 20, 10, 1–17, DOI: 10.1177/0963662510387558.
Wróblewski, M, Goszczyński, W. (2020). Konflikty wokół monitoringu jakości powietrza w Polsce. Infrastruktury, standardy i dane. Studia Socjologiczne, 4, 239, 155–182, DOI: 10.24425/sts.2020.135143.
Wróblewski, M. (2010). Choroba zamknięta w czarnej skrzynce. O domykaniu i otwieraniu kontrowersji wokół ADHD. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin – Polonia, 23, 2, 133–153. Pobrano z: http://dlibra.umcs.lublin.pl/C... [31.02.2019].
Wróblewski, M. (2011). Choroba jako hybryda. ADHD w świetle teorii aktora-sieci i asocjologii. Studia Socjologiczne, 4, 203, 121–153. Pobrano z: http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/... [31.03.2019].
Wróblewski, M., Suchomska, J., Tamborska, K. (2021). Citizens or Consumers? Air quality sensors users and their involvement in Sensor. Community. Results from qualitative case study. Sustainability, 13, 20, 11406, DOI: 10.3390/su132011406.
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.