„MY” I „ONI” W JĘZYKU KONSERWATYWNEJ ISLAMOFOBII. STRATEGIE REFERENCYJNE I PREDYKATYWNE W POLSKIM PRAWICOWYM DYSKURSIE PRASOWYM NA TEMAT KRYZYSU MIGRACYJNEGO W 2015 ROKU
 
 
Więcej
Ukryj
1
Uniwersytet Gdański, Wydział Filologiczny, ul. Wita Stwosza 51, 80-312 Gdańsk
 
 
Data akceptacji: 03-11-2019
 
 
Data publikacji: 30-03-2019
 
 
Studia Humanistyczne AGH 2019;18(1):33-51
 
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Islamofobia (na podstawie książki Vincenta Geissera Nowa islamofobia) może być defi niowana jako forma kulturowego rasizmu, kładąca nacisk na religię (islam) jako czynnik rozróżniający pomiędzy „nami” i „nimi”, ADAM KONOPKA oraz oparta na fantazmacie islamu i muzułmanów. Zjawisko islamofobii w Polsce nasiliło się radykalnie u szczytu kryzysu migracyjnego w drugiej połowie 2015 roku, wraz z licznymi artykułami i felietonami, które stanowiły podłoże tego typu uprzedzeń. Prasa prawicowa dała przestrzeń autorom wyrażającym dyskryminujące opinie o (głównie muzułmańskich) uchodźcach i imigrantach z Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej. Z użyciem podejścia dyskursywno-historycznego (Wodak and Reisigl), autor dokonał analizy strategii referencyjnych i predykatywnych używanych do nazywania i określania aktorów społecznych, poszukując linii podziału między kategoriami „my” i „oni” w prawicowym dyskursie prasowym na temat kryzysu migracyjnego. Analiza sugeruje, że prawicowi publicyści rozróżniają dwie podkategorie dla kategorii „oni”: (a) uchodźców i imigrantów (zazwyczaj muzułmańskich) oraz (b) liberalne elity polityczne i medialne. Badane teksty mogą być zatem przykładem opisanej szerzej przez Monikę Bobako „konserwatywnej islamofobii”, w ramach której chrześcijańska tożsamość Europy ma stanowić bazę dla uprzedzeń przeciwko muzułmanom i liberalnym zwolennikom multikulturalizmu.
 
REFERENCJE (59)
1.
Bobako, Monika. 2016. Islamofobia. Źródła, przejawy, zagrożenia in: Migracja, edukacja. Edukacja międzykulturowa w kontekście kryzysu migracyjnego, ed. Emilia Kledzik, Małgorzata Praczyk, 145-155. Poznań: Visegrad Fund.
 
2.
Bobako, Monika. 2017. Islamofobia jako technologia władzy. Studium z antropologii polityczej. Kraków: Universitas.
 
3.
Buchowski, Michał. 2016. Making Anthropology Matter in the Heyday of Islamophobia and the ‘Refugee Crisis’: The Case of Poland. "Český lid: etnologický časopis" 103(1): 51–67.
 
4.
Cegielski, Wojciech, Górak-Sosnowska, Katarzyna. 2016. Rozmowy o islamie. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Dialog.
 
5.
Ciecieląg, Paweł, Haponiuk, Mikołaj (eds.). 2013. Wyznania religijne, stowarzyszenia narodowe i etniczne w Polsce 2009-2011. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
 
6.
Delanty, Gerard, Jones, Paul and Wodak, Ruth (eds.). 2011. Identity, belonging and migration. Liverpool: Liverpool University Press.
 
7.
Feliksiak, Michał. 2017. Przyjmowanie uchodźców. Komunikat z badań. Warszawa: Centrum Badania Opinii Społecznej.
 
8.
Geisser, Vincent. 2009. Nowa islamofobia. Warszawa: Wydawnictwo Książka i Prasa.
 
9.
Górska, Ewa. 2013. Europejska islamofobia i muzułmanie w Polsce, „Poliarchia” no. 1 (1): 187- 215.
 
10.
Gudaszewski, Grzegorz. 2015. Struktura narodowo-etniczna, językowa i wyznaniowa ludności Polski. Narodowy Spis Powszechny Ludności I Mieszkań 2011, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
 
11.
Hansen, Karolina, Świderska, Aleksandra, Winiewski, Mikołaj. 2016. Przemoc jako rozwiązanie? Napływ uchodźców w opiniach Polaków. Warszawa: Centrum Badań nad Uprzedzeniami.
 
12.
Kowalczuk, Katarzyna. 2015. Polacy wobec problemu uchodźstwa. Komunikat z badań. Warszawa: Centrum Badania Opinii Społecznej.
 
13.
Krzyżanowski, Michał. 2017. Discursive Shifts in Ethno-Nationalist Politics: On Politicization and Mediatization of the “Refugee Crisis” in Poland. “Journal of Immigrant & Refugee Studies”, 16(1-2): 76–96.
 
14.
Krzyżanowski, Michał, Wodak, Ruth (eds.). 2008. Qualitative discourse analysis in the social sciences. London: Palgrave.
 
15.
Kurdupski, Michał. 2015. „Wprost” o 55 proc. w dół. Spada sprzedaż „Newsweeka” i „Polityki”, http://www.wirtualnemedia.pl/a...- newsweeka-i-polityki (access 12.03.2018).
 
16.
Legut, Agnieszka, Pędziwiatr, Konrad. 2017. Polskie rządy wobec unijnej strategii na rzecz przeciwdziałania kryzysowi migracyjnemu in: Uchodźcy w Europie - uwarunkowania, istota, następstwa, ed. Konstanty A. Wojtaszczyk, Jolanta Szymańska, 671-693. Warszawa: Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR.
 
17.
Legut, Agnieszka, Pędziwiatr, Konrad. 2018. Sekurytyzacja migracji w polityce polskiej a zmiana postaw Polaków wobec uchodźców in: Sami swoi? Wielokulturowość we współczesnej Europie, ed. Romuald Jończy, 41-51. Gliwice-Opole: Dom Współpracy Polsko- Niemieckiej.
 
18.
Matouschek, Bernd, Wodak, Ruth. 1993. We are dealing with people whose origins one can clearly tell just by looking: Critical Discourse Analysis and the Study of Neo-Racism in Contemporary Austria, “Discourse and Society”, vol. 4, no. 2: 225-248.
 
19.
Pędziwiatr, Konrad. 2017. Islamophobia in Poland. National report 2016 in: European Islamophobia Report 2016, ed. Enes Bayrakli and Farid Hafez, 413-442. Istanbul: SETA.
 
20.
Pędziwiatr, Konrad. 2016. Islamophobia in Poland. National report 2015 in: European Islamophobia Report 2015 ed. Enes Bayrakli and Farid Hafez, 423-442. Istanbul: SETA.
 
21.
Reisigl, Martin. 2017. The Discourse-Historical Approach in The Routledge Handbook of Critical Discourse Studies ed. John Flowerdew and John E. Richardson, 44-59. Abingdon: Routledge.
 
22.
Reisigl, Martin, Wodak, Ruth. 2001. Discourse and discrimination. Rhetorics of racism and antisemitism. London/New York: Routledge.
 
23.
UNHCR. 2015. Europe refugees & migrants emergency response. Nationality of arrivals to Greece, Italy and Spain, https://reliefweb.int/sites/re...- ArrivalstoGreeceItalyandSpain-31December2015.pdf (access 19.10.2018).
 
24.
Van Dijk, Teun. 1984. Prejudice in discourse. An Analysis of Ethnic Prejudice in Cognition and Conversation. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.
 
25.
Van Dijk, Teun. 1993. Elite discourse and racism. Newbury Park: SAGE Publications.
 
26.
Van Dijk, Teun, Wodak, Ruth (eds.). 2000. Racism at the top: Parliamentary discourses on ethnic issues in six European states. Klagenfurt-Celovec: Drava.
 
27.
Van Leeuwen, Theo, Wodak, Ruth. 1999. Legitimizing Immigration Control: A discourse-historical analysis, “Discourse Studies”, vol. 1, no. 1: 83-119.
 
28.
Weiss, Gilbert, Wodak, Ruth. 2003. Introduction: Theory, Interdisciplinarity and Critical Discourse Analysis in: Critical Discourse Analysis. Theory and Interdisciplinarity, ed. Ruth Wodak, Gilbert Weiss, 1-34. London: Palgrave Macmillan.
 
29.
Wilczura, Aleksandra. 2011. Jak media sprawiają, że boimy się islamu?, „Studia Bliskowschodnie” no. 1 (5): 46-51.
 
30.
Wodak, Ruth. 2001. “The discourse-historical approach” in Methods of Critical Discourse Analysis ed. Michael Meyer, Ruth Wodak, 63-95. London: Sage.
 
31.
Wodak, Ruth. 2003. Populist discourses: The rhetoric of exclusion in written genres, “Document Design: Journal of Research and Problem Solving”, vol. 4, no. 2: 133-148.
 
32.
Wrzosek, Tomasz. 2016. Dyskurs o uchodźcach jako symptom kryzysu solidarności, ”Journal of Modern Science”, no. 1 (28): 411-430.
 
33.
Ylimaz, Ferruh. 2016. How the Workers Became Muslims: Immigration, Culture, and Hegemonic Transformation in Europe, Ann Arbor: University of Michigan Press.
 
34.
Quoted articles:.
 
35.
Cukiernik Tomasz. 2015. Donosy i wyroki za unijną kasę, "Najwyższy Czas!" 48/2015, 28.11.: XVIII-XIX.
 
36.
Dobosz Bogdan. 2015a. Masoni wobec zjawiska migracji, "Najwyższy Czas!" 42/2015, 17.10.: XXIV-XXV.
 
37.
Dobosz Bogdan. 2015b. Dość marszy milczenia i gadżetów, "Najwyższy Czas!" 48/2015, 28.11.: XII-XIII.
 
38.
Górny Grzegorz. 2015. Viktor Orban – dzielny obrońca starej Europy, "W Sieci" 39/2015, 28.09.: 18-21.
 
39.
Karnowski Michał. 2015. W obronie Europy, "W Sieci" 39/2015, 28.09.: 3.
 
40.
Łysiak Tadeusz. 2015. W stronę Mekki, "Gazeta Polska" 39/2015, 30.09.: 28-29.
 
41.
Magierowski Marek. 2015. Toast za zdrowie imigranta, "Do Rzeczy" 39/2015, 21.09.: 22-24.
 
42.
Mysłek Tomasz. 2015a. Prawica rośnie w siłę dzięki...imigracji, "Najwyższy Czas!" 45-46/2015, 7.11.: LVII-LVIII.
 
43.
Mysłek Tomasz. 2015b. Nowa trzecia siła w Niemczech, "Najwyższy Czas!" 48/2015, 28.11.: XXIV-XXV.
 
44.
Pawlicki Maciej. 2015. Polacy widzą dalej, "W Sieci" 38/2015, 21.09.: 18-19.
 
45.
Semka Piotr. 2015a. Utopia Teutonica, "Do Rzeczy" 39/2015, 21.09.: 20-21.
 
46.
Semka Piotr. 2015b. Madziarzy i ich suwerenność, "Do Rzeczy" 46/2015, 8.11.: 12.
 
47.
Semka Piotr. 2015c. Wyuczona bezradność Platformy, "Do Rzeczy" 40/2015, 28.09.: 26-27.
 
48.
Sommer Tomasz. 2015. Nie ma problemu uchodźców w Polsce, "Najwyższy Czas!" 37-38/2015, 12.09.: III.
 
49.
Szymowski Leszek. 2015. Przyjąć tylko chrześcijan, "Najwyższy Czas!" 37-38/2015, 12.09.: XVIII.
 
50.
Tekieli Robert. 2015. Europa wkrótce spłynie krwią, "Gazeta Polska" 47/2015, 25.11.: 39.
 
51.
Terlikowski Tomasz. 2015a. Tylko żywa wiara może postawić tamę islamowi, "Gazeta Polska" 37/2015, 16.09.: 38.
 
52.
Terlikowski Tomasz. 2015b. Zalew "barbarzyńców"?, "Gazeta Polska" 31/2015, 05.08.: 38.
 
53.
Terlikowski Tomasz. 2015c. Kościół i nowa inwazja barbarzyńców, "Do Rzeczy" 36/2015, 21.08.: 74-75.
 
54.
Wildstein Bronisław. 2015. Bliski Wschód, Europa, Polska, "W Sieci" 38/2015, 21.09.: 22-25.
 
55.
Wildstein Dawid. 2015. Pomóżmy uchodźcom, "Gazeta Polska" 36/2015, 09.09.: 24-25.
 
56.
Wybranowski Wojciech. 2015. Islamiści są zagrożeniem dla Polaków (interview with Miriam Shaded), "Do Rzeczy" 40/2015, 28.09.: 32-33.
 
57.
Wysocki Konrad. 2015. Szwedzi nie chcą bandytów, "Gazeta Polska" 37/2015, 16.09.: 16.
 
58.
Ziemkiewicz Rafał A. 2015a. Kwadratura imigracji, "Do Rzeczy" 37/2015, 7.09.: 31-33.
 
59.
Ziemkiewicz Rafał A. 2015b. To najeźdźcy, nie uchodźcy, "Do Rzeczy" 38/2015, 20.09.: 18-19.
 
eISSN:2300-7109
Journals System - logo
Scroll to top