Redaktorki numeru: Stella Grotowska, AGH, Maria Sroczyńska, UKSW

W definicjach czasu wolnego odwołujemy się do takich pojęć jak „wybór” i „wolny wybór”, które odnoszą się do różnorodnych aktywności pozostających poza zajęciami obowiązkowymi. Mówiąc o „czasie wolnym” nie sugerujemy, że jakakolwiek jednostka jest całkowicie niezależna od zewnętrznych ograniczeń. Przeciwnie, czynniki te ukierunkowują ludzkie działania i kształtują subiektywne doświadczenia, poddając w wątpliwość potoczne skojarzenia czasu wolnego z niczym niekrępowaną wolnością (Shir-Wise 2019: 2). Mimo wszystko żadna inna sfera życia społecznego nie umożliwia doświadczenia jednostkowej wolności w takim stopniu jak czas wolny (Stebbins 2017: 12). Czas wolny wiąże się z samorealizacją, wartościami estetycznymi, poznawczymi, ludycznymi, także witalnością i sferą życia duchowego.
W badaniach nad czasem wolnym odnaleźć można rozmaite obszary problemowe odwołujące się m.in. do: turystyki, etniczności, jakości życia, płci, rekreacji, emerytury, bezrobocia, rozrywki, kultury popularnej i związanych z nią instytucji (takich jak: ogrody zoologiczne, muzea, centra nauki, festiwale sztuki, zabytki), także do konsumpcji, duchowości, edukacji dorosłych, sektora non-profit i wolontariatu, młodzieży, przedsiębiorczości społecznej(Stebbins 2017: 27) oraz wszelkiego typu działań nielegalnych zaspokajających potrzeby uczestników (Rojek 2010: 49). Spektakularnym przykładem aktywności podejmowanych w czasie wolnym jest turystyka. Rozwija się ona w następstwie zmian technologicznych służących przemieszczaniu się w przestrzeni (rozwój i umasowienie środków transportu). W ostatnich latach kluczowe zmiany wynikały z możliwości stwarzanych przez Internet i funkcjonowania online. W okresie pandemii uzależnianie czasu wolnego i turystyki od Internetu pogłębiło się. Branża turystyczna i rekreacyjna podatna jest na wpływ czynników zewnętrznych, m.in.ekonomicznych (np. kryzysy w latach 1997, 2008), zdrowotnych (np. epidemia SARS w 2003 roku), zagrożeń naturalnych, np. trzęsienia ziemi czy niepokoje społeczne (Abbas, Mubeen, Iorember, Raza, Mamirkulova 2021: 2). Ograniczenia w przemieszczaniu się ludzi związane z pandemią COVID 19 zadały potężny cios turystyce, nie pozostały także bez wpływu na inne aktywności realizowane w czasie wolnym, niejednokrotnie prowadząc do modyfikacji preferencji (Życie codzienne w czasach pandemii. Raport z drugiego etapu badań. Wydział Socjologii, UAM 2020).
W obliczu nowych, nieznanych wcześniej uwarunkowań proponujemy poddanie analizie doświadczenia indywidualnej wolności w kontekście czasu wolnego. W ramach dyskusji proponujemy poniższe kwestie:

Ilościowe i jakościowe przemiany czasu wolnego w dobie pandemii (m. in. rola nowych technologii, relacje między czasem wolnym a czasem pracy etc.);
Czas wolny a nierówności społeczne i obszary dyskryminacji;
Relacje między czasem wolnym a konsumpcją i stylem życia;
Stare i nowe formy kontroli czasu wolnego;
Zmiany w sposobach podróżowania i doświadczaniu podróży;
Turystyka w wymiarze ponowoczesnej mobilności i samorealizacji;

Zapraszamy do nadsyłania tekstów do 15 marca 2023 r. Objętość tekstu powinna mieścić się w
przedziale 22 tys. do 40 tys. znaków ze spacjami.