PL EN
MATERIAŁY
Materiały krzemienne z cmentarzyska kultury wielbarskiej w Weklicach, stan. 7, pow. elbląski
 
Więcej
Ukryj
1
Instytut Archeologii i Etnologii PAN Ośrodek Archeologii Średniowiecznej Krajów Nadbałtyckich, Al. Solidarności 105, 00-140 Warszawa
 
2
Instytut Archeologii i Etnologii PAN Samodzielna Pracownia Prehistorycznego Górnictwa Krzemienia, Al. Solidarności 105, 00-140 Warszawa
 
 
Data publikacji: 31-12-2014
 
 
Wiadomości Archeologiczne 2014;LXV(65):197-210
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
The article reports on a group of 22 flint artefacts (Table 1, fig. 1–4) recovered in 2012 and 2013 from the fill of graves and a feature (graves nos. 586, 587, 588, 590; feature 590A – a robbery tunnel leading to grave 590), and from a layer [100A-B] underlying the bottom of the pits of the graves named above. The flint assemblage is marked by the diversity of its raw material in terms of colour, translucence and lustre (Table 1). Most specimens were struck from a local resource (Baltic erratic flint, Pomeranian flint). Flakes form the largest group, followed by, blades and flint waste. The absence of diagnostic flints and core forms prevents closer chronological determinations. The flints could be the remains of activity by prehistoric communities spanning the Final Palaeolithic through to the Early Bronze Age. A more outstanding find in the group is an endscraper struck from Baltic erratic flint recovered from layer [100B] below grave 586 (Fig. 1:8) and a side crested blade of Pomeranian flint – recovered from layer [100B] below grave 586 (Fig. 1:5). However, the chronological and cultural attribution of these finds cannot be determined basing on their metric and technological attributes. The most interesting in the presented assemblage is a retouched blade discovered in grave 588 (Fig. 1:12). Its material is Cretaceous flint (Volhynian flint?). Basing on its metric parameters, its material and the presence of trough-like retouch this piece may be assigned to Eneolithic flint working (A. Zakościelna 1996, p. 105). Similar retouched blades struck from Cretaceous flint with a stepped and trough-like retouch are known from the assemblages known from the Lublin-Volhynian, Funnel Beaker and Tripolye Cultures (A. Kulczycka-Leciejewiczowa 1979; J. Libera, A. Zakościelna 2006). The stratigraphic situation not understood sufficiently enough to allow more general conclusions on the character and dating of the layer containing the flints. Nevertheless, the presence of worked flints in a Roman Period cemetery suggests a number of possible interpretations: 1) the flints are residual artefacts, introduced into the fill of the Wielbark Culture graves when they were cut into an older stratigraphy; 2) the flints are part of Wielbark Culture flint working; 3) they are flint artefacts from an earlier age that were deposited intentionally in the graves by the Wielbark community.
 
REFERENCJE (32)
1.
Andrzejowski, J., Nadkole 2. A Cemetery of the Przeworsk Culture in Eastern Poland, Monumenta Archaeologica Barbarica V, Kraków, 1998.
 
2.
Balcer, B., Z badań nad krzemieniarstwem w epokach metali, [w:] J. Lech, D. Piotrowska (red.), Z badań nad krzemieniarstwem epoki brązu i wczesnej epoki żelaza. Materiały sympozjum zorganizowanego w Warszawie 20–22 października 1994 r., Polska Akademia Nauk. Komitet Nauk Pra- i Protohistorycznych. Prace II, Warszawa, 1997, s. 303–317.
 
3.
Bienia, M., Czasy prehistoryczne, [w:] E. Banasiewicz-Szykuła (red.), Północna Lubelszczyzna od pradziejów po okres nowożytny, Skarby z przeszłości V, Lublin, 2003, s. 23–72.
 
4.
Bogucka-Slaska, E., Uwagi o krzemieniarstwie poneolitycznym na Pomorzu Środkowym, Koszalińskie Zeszyty Muzealne 5, 1975, s. 205–219.
 
5.
Felczak, O., Wczesny i środkowy neolit na Pojezierzu Starogardzkim, Gdańsk, w druku.
 
6.
Gawrońska, J., Materiały krzemienne z wielokulturowego cmentarzyska w Nowym Targu stan. 6, gm. Stary Targ, [w:] E. Fudzińska, P. Fudziński (red.), Wielokulturowe cmentarzysko w Nowym Targu stan. 6, gm. Stary Targ, Malbork, 2013, s. 293–328.
 
7.
Janek, D., Osiedle kultury łużyckiej w Elblągu-Modrzewinie w świetle zachowanych i dostępnych dziś źródeł archeologicznych, m-pis pracy magisterskiej Instytut Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, ze zbiorów archiwum Muzeum Archeologiczno-Historycznego w Elblągu, 2003.
 
8.
Januszek, K., Materiały krzemienne nawiązujące do wyrobów z późnego paleolitu z Suchacza, stan. 1, woj. warmińsko-mazurskie, Światowit VII (XLVIII), Fasc. B (2006–2008), 2012, s. 67–71.
 
9.
Kaczanowska, M., Lech, J., The Flint Industry of Danubian Communities North of the Carpathians, Acta Archaeologica Carpathica XVII, 1977, s. 5–28.
 
10.
Kasprzycka, M., Mierzeja Wiślana – powstanie, rozwój cieśniny, [w:] P. Urbańczyk (red.) Adalbertus. Wyniki programu badań interdyscyplinarnych, ADALBERTUS. Tło kulturowo-geograficzne wyprawy misyjnej św. Wojciecha na pogranicze polsko-pruskie 1, Warszawa, 1998, s. 35–48.
 
11.
Kasprzycka, M., Tło paleogeograficzne osadnictwa Żuław Elbląskich w pierwszy tysiącleciu naszej ery, ADALBERTUS. Tło kulturowo-geograficzne wyprawy misyjnej św. Wojciecha na pogranicze polsko-pruskie 5, Warszawa, 1999.
 
12.
Kleemann, O., Die Funde des Elbinger Kreises im Prussia–Museum, „Elbinger Jahrbuch” 15, 1938, s. 23–33.
 
13.
Kłosińska, E. M., Przyczynek do badań nad występowaniem przedmiotów krzemiennych, kamieni i skamielin w grobach ludności kultury łużyckiej na Lubelszczyźnie, Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego XXXIII, 2012, s. 135–154.
 
14.
Kulczycka-Leciejewiczowa, A., Młodsze kultury kręgu naddunajskiego na ziemiach polskich, [w:] Prahistoria ziem polskich II: Neolit, Wrocław, 1979, s. 95–164.
 
15.
Lech, J., Piotrowska, D., (red.) Z badań nad krzemieniarstwem epoki brązu i wczesnej epoki żelaza. Materiały sympozjum zorganizowanego w Warszawie 20–22 października 1994 r., Polska Akademia Nauk. Komitet Nauk Pra- i Protohistorycznych. Prace II, Warszawa, 1997.
 
16.
Lech, J., Piotrowska, D., Werra, D., Between economy and symbol: flint in the Bronze Age in East Central Europe, [w:] Materiały pokonferencyjne. Between economy and symbol: flint in the Bronze Age in East Central Europe, Aarhus, w druku.
 
17.
Libera, J., Florek, M., O używaniu krzemienia we wczesnym średniowieczu, [w:] J. Libera, A. Zakościelna (red.), Badania archeologiczne w Polsce środkowowschodniej, zachodniej Białorusi i Ukrainie w roku 2013: streszczenia referatów XXX konferencji, Lublin, 2014, s. 49–50.
 
18.
Libera, J., Zakościelna, A., Inwentarze krzemienne z grobów grupy południowo-wschodniej kultury pucharów lejkowatych, [w:] J. Libera, K. Tunia (red.), Idea megalityczna w obrządku pogrzebowym kultury pucharów lejkowatych, Lublin-Kraków, 2006, s. 135–169.
 
19.
Libera, J., Zakościelna, A., Retusz rynienkowaty w eneolicie i wczesnej epoce brązu na ziemiach polskich, [w:] M. Nowak, D. Stefański, M. Zając (red.), Retusz – jak i dlaczego? „Wieloperspektywiczność elementu twarzowego” / Retouch – how and what for? Multi-perspectiveness of stone tools. Prace Archeologiczne 66. Studia, Kraków, 2013, s. 215–239.
 
20.
Madyda-Legutko, R., Die Gürtelschnallen der römischen Kaiserzeit und der frühen Völkerwanderungszeit im mitteleuropäischen Barbaricum, B.A.R. International. Series 360 (1986), Oxford, 1987.
 
21.
Małecka-Kukawka, J., Między formą a funkcją. Treseologia neolitycznych zabytków krzemiennych z ziemi chełmińskiej, Toruń, 2001.
 
22.
Mączyński, P., Kilka uwag o zabytkach krzemiennych pochodzących z cmetarzyska Nejzac na Krymie, [w:] J. Libera, A. Zakościelna (red.), Badania archeologiczne w Polsce środkowowschodniej, zachodniej Białorusi i Ukrainie w roku 2013: streszczenia referatów XXX konferencji, Lublin, 2014, s. 28–29.
 
23.
Migal, W., Zamysł technologiczny wióra krzemiennego Winiar, gm. Dwikozy, [w:] B. Matraszek, S. Sałaciński (red.), Krzemień świeciechowski w pradziejach. Materiały z konferencji w Ryni, 22–24.05.2000., Studia nad Gospodarką Surowcami Krzemiennymi w Pradziejach 4, Warszawa, 2002, s. 255–266.
 
24.
Młynarczyk, H., Materiały krzemienne z grobowców kujawskich w Sarnowie, Gaju, Leśniczówce i Wietrzychowicach, Światowit XXXV, 1982, s. 55–93.
 
25.
Mogielnicka-Urban, M., Rola krzemienia w obrzędowości ludności kultury łużyckiej na przykładzie cmentarzyska w Maciejowicach, woj. siedleckie, [w:] J. Lech J. D. Piotrowska (red.), Z badań nad krzemieniarstwem epoki brązu i wczesnej epoki żelaza. Materiały sympozjum zorganizowanego w Warszawie 20–22 października 1994 r., Polska Akademia Nauk. Komitet Nauk Pra- i Protohistorycznych. Prace II, Warszawa, 1997, s. 277–287.
 
26.
Natuniewicz-Sekuła, M., Okulicz-Kozaryn, J., Weklice. A Cemetery of the Wielbark Culture on the Eastern Margin of Vistula Delta (Excavations 1984–2004), Monumenta Archaeologica Barbarica XVII, Warszawa, 2011.
 
27.
Papiernik, P., Rybicka, M., Annopol. Osada kultury pucharów lejkowatych na Pojezierzu Gostynińskim, Wydawnictwo Fundacji Badań Archeologicznych Imienia Profesora Konrada Jażdżewskiego 6, Łódź, 2002.
 
28.
Piotrowska, D., Problem występowania materiałów krzemiennych na cmentarzysku kultury łużyckiej w Gąsawie, woj. bydgoskie, [w:] J. Lech, D. Piotrowska (red.), Z badań nad krzemieniarstwem epoki brązu i wczesnej epoki żelaza. Materiały sympozjum zorganizowanego w Warszawie 20-22 października 1994 r., Polska Akademia Nauk, Komitet Nauk Pra- i Protohistorycznych, Prace II, Warszawa, 1997, s. 259–275.
 
29.
Piotrowska, D., Krzemienie w grobach z pól popielnicowych: przypadek czy rytuał?, [w:] B. Gediga, D. Piotrowska (red.), Kultura symboliczna kręgu pól popielnicowych epoki brązu i wczesnej epoki żelaza w Europie Środkowej, Prace Komisji Archeologicznej 13. Biskupińskie Prace Archeologiczne 1, Warszawa-Wrocław-Biskupin, 2000, s. 293–330.
 
30.
Stroceń, B., Stroceń L., Milne 5 – nowe cmentarzysko z późnego okresu rzymskiego na pograniczu wołyńsko-podolskim, [w:] J. Libera, A. Zakościelna (red.) Badania archeologiczne w Polsce środkowowschodniej, zachodniej Białorusi i Ukrainie w roku 2013: streszczenia referatów XXX konferencji, Lublin, 2014, s. 26.
 
31.
Wąs, M., Materiały krzemienne ze stanowiska Janów Pomorski 1, [w:] M. Bogucki, M. F. Jagodziński (red.) Studia nad Truso / Truso Studies I: M. Bogucki, B. Jurkiewicz (red.), Janów Pomorski stan. 1. Wyniki ratowniczych badań archeologicznych w latach 2007–2008 / Janów Pomorski site 1. Archeological Rescue Excavations in 2007–2008 1: Od paleolitu do wczesnego okresu wędrówek ludów / From the Paleolithic to the early migration period, Elbląg, 2012, s. 39–50.
 
32.
Zakościelna, A., Krzemieniarstwo kultury wołyńsko-lubelskiej ceramiki malowanej, Lubelskie Materiały Archeologiczne X, Lublin, 1996.
 
ISSN:0043-5082
Journals System - logo
Scroll to top