W debacie na temat dostępności przestrzeni publicznej dla osób z niepełnosprawnościami kultura zajmuje coraz ważniejsze miejsce. Pojawia się wiele pytań o to, jak najlepiej włączać osoby z niepełnosprawnościami w życie kulturalne. Przedmiotem niniejszego artykułu jest namysł teoretyczny nad działaniami podejmowanymi w tym zakresie przez instytucje kultury i organizacje pozarządowe. Na podstawie analizy porównawczej dwóch imprez tego typu i w oparciu o dorobek pedagogiki specjalnej przedstawiam dwa modele udostępniania kultury osobom z niepełnosprawnościami: segregacyjny oraz integracyjny. Analizuję ich wady i zalety. Konkluduję stwierdzając, że oba z nich mogą okazać się przydatne w procesie udostępniania kultury, pod warunkiem, że odbiorca będzie miał swobodę wyboru, z wydarzeń którego rodzaju skorzysta. Całość rozważań wpisuję się w rodzące się właśnie studia nad dostępnością. Za szerszą ramę teoretyczną służy mi perspektywa studiów o niepełnosprawności.
Barnes, Colin & Geoff Mercer. 2001. Disability Culture: Assimilation or Inclusion?, In: Gary Albrecht, Katherine Dolores Seelman & Michael Bury (eds.), The Handbook of Disability Studies. London: Sage Publications, n.p.
Braddock, David L. & Susan L. Parish. 2001. An Institutional History of Disability, In: Gary Albrecht, Katherine Dolores Seelman & Michael Bury (eds.), The Handbook of Disability Studies. London: Sage Publications, n.p.
Dixon, Sheryl. 2005. Inclusion not segregation or integration is where a student with special needs belongs, „Journal of Educational Thought”, 39:33-53.
Festiwal Kultury bez Barier, FKbB. 2019. „Dziękujemy wszystkim instytucjom, fundacjom, partnerom i wolontariuszom, że odpowiedzieliście na akcję Możesz!” [Facebook post]. October 27, 2019. retrieved from https://www.facebook.com/pg/WF....
Fryer, Louise. 2018. Staging the Audio Describer: An Exploration of Integrated Audio Description, „Disability Studies Quarterly”, 38(3), retrieved from https://dsq-sds.org/article/vi....
Gasik, Wojciech. 1990. Rozwój praktyki i teorii pedagogiki specjalnej w wieku XIX i w początkach XX wieku, in: Stanisław Mauersberg (ed.), Dzieje szkolnictwa i pedagogiki specjalnej, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, s.76-105.
Greco, Gian Maria. 2016. On Accessibility as a Human Right, with an Application to Media Accessibility, in: Anna Matamala & Pilar Orero (Eds.), Researching Audio Description. New Approaches, London: Palgrave Macmillan, s. 11-35.
Greco, Gian Maria. 2020. Towards a pedagogy of accessibility: The need for critical learning spaces in media accessibility education and training, „Linguistica Antverpiensia, New Series – Themes in Translation Studies”, 18: retrieved from https://lans-tts.uantwerpen.be....
Jankowska, Anna. 2008. Audiodeskrypcja – wzniosły cel w tłumaczeniu, in: Jerzy Brzozowski & Maria Filipowicz-Rudek (eds.), Między oryginałem a przekładem: wzniosłość i styl wysoki w przekładzie, Kraków: Księgarnia Akademicka, s. 225-256.
Jankowska, Anna & Agnieszka Walczak. 2019. Audio description for films in Poland: history, present state and future prospects, „The Journal of Specialised Translation, 32(2) retrieved from https://www.jostrans.org/issue....
Looms, Peter Olaf. 2010. Prologue: Digital television for some or for all?, in: Anna Matamala & Pilar Orero (eds.), Listing to subtitles. Subtitles for the Deaf and Hard of Hearing, Bern: Peter Lang AG, International Academic Publishers.
Matamala, Anna & Pilar Orero. 2016. Audio Description and Accessibility Studies: A Work in Progress, in: Anna Matamala & Pilar Orero (Eds.), Researching Audio Description. New Approaches, London: Palgrave Macmillan, s.1-11.
Muzeum Dobranocek ze zbiorów Wojciecha Jamy w Rzeszowie 2017. „Warszawski Festiwal Kultury bez Barier - edycja w Rzeszowie” faceebook event retrieved from https://www.facebook.com/event....
Muzeum Śląskie. 2017. „Nie bój się chcieć - tegoroczny Festiwal Kultury bez Barier w Muzeum Śląskim”. retrieved from https://muzeumslaskie.pl/pl/ak....
Pietrowiak, Kamil. 2019. Świat po omacku. Etnograficzne studium (nie)widzenia i (nie)sprawności, Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Pitt, Victoria & Michael F. Curtin. 2004. Integration versus segregation: the experiences of a group of disabled students moving from mainstream school into special needs further education, „Disability & Society”, 19(4): 387-401.
Ravaud, Jean-Francois & Henri-Jacques Stiker. 2001. Inclusion/Exclusion: An Analysis of Historical and Cultural Meanings, In: Gary Albrecht, Katherine Dolores Seelman & Michael Bury (eds.), The Handbook of Disability Studies, London: Sage Publications n.p.
Rizzo, Alessandra. 2019. Museums as disseminators of niche knowledge: Universality in accessibility for all, „Journal of Audiovisual Translation”, 2(2): 92-136.
Romero Fresco, Pablo. 2013. Accessible Filmmaking: `joining the dots between audiovisual translation, accessibility and filmmaking, „The Journal of Specialised Translation”, 20(2): retrieved from https://www.jostrans.org/issue....
Roofthooft, Hanne, Aline Remael & Luc Van den Dries. 2018. Audio description for (postdramatic) theatre. Preparing the stage, „The Journal of Specialised Translation”, 30(2): retrieved from https://www.jostrans.org/issue....
Stefańska, Ewelina. 22.09.2017. „Superfilmy, Kulesza, Braciak i inni znakomici aktorzy... W sobotę zaczyna się wyjątkowy festiwal”, retrieved from https://plock.wyborcza.pl/ploc....
Stowarzyszenie „De Facto”. 2011. „Zapraszamy Państwa do udziału w imprezach Festiwalu Kultury i Sztuki dla Osób Niewidomych, Płock 2011 w dniach od 14-27 września”. retrieved from https://www.defacto.org.pl/ind....
Stowarzyszenie „De Facto”. 2016. „VI Festiwal Kultury i Sztuki (dla Osób Niewidomych)”, [facebook event], retrieved from https://www.facebook.com/event....
Szkudlarek, Tomasz. 2003. Pedagogika krytyczna, in: Zbigniew Kwieciński, Bogusław Śliwerski (ed.), Pedagogika. Podręcznik akademicki, vol. I, Warszawa: PWN, s. 363-378.
Teatr Dramatyczny im. Jerzego Szaniawskiego w Płocku. 2019. „IX Festiwal Kultury i Sztuki Dla Osób Niewidomych. Spektakle z audiodeskrypcją”, retrieved from http://www.teatrplock.pl/pl/sp...-.
United Nations Committee on the Rights of Persons with Disabilities, UNCRPD. 2016. General Comment No. 4., retrieved from https://tbinternet.ohchr.org/_....
United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization, UNESCO. 2003. Overcoming Exclusion through Inclusive Approaches in Education. A Challenger & a Vision. Conceptual Paper, retrieved from https://unesdoc.unesco.org/ark....
United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization, UNESCO. 2009. Policy Guidelines on Inclusive Education, retrieved from https://unesdoc.unesco.org/ark....
Warszawski Festiwal Kultury bez Barier, WFKbB. 2017. ”Oprowadzanie po Wystawie Stałej z audiodeskrypcją i tyflografikami”, retrieved from http://2017.wfkbb.pl/pl/progra....
Warszawski Festiwal Kultury bez Barier, WFKbB. 2018. „Oprowadzanie "O Feliksie Pęczarskim i Wojciechu Gersonie”, retrieved from http://2018.wfkbb.pl/pl/progra....
World Health Organization, WHO. 1980. International classification of impairments, disabilities, and handicaps : a manual of classification relating to the consequences of disease, published in accordance with resolution WHA29.35 of the Twenty-ninth World Health Assembly, May 1976, retrieved from https://apps.who.int/iris/bits....
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.