„(Nie)konieczne zmiany”. Przeobrażenia obrazu siebie i reorganizacja życia codziennego kobiet z niepełnosprawnością nabytą będącą konsekwencją choroby nowotworowej
 
Więcej
Ukryj
1
Katedra Nauk Ekonomicznych i Społecznych, Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej, Polska
 
 
Data nadesłania: 03-07-2020
 
 
Data ostatniej rewizji: 28-07-2020
 
 
Data akceptacji: 30-07-2020
 
 
Data publikacji: 30-09-2020
 
 
Autor do korespondencji
Katarzyna Piątek   

Katedra Nauk Ekonomicznych i Społecznych, Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej, Willowa 2, 43-309, Bielsko-Biała, Polska
 
 
Studia Humanistyczne AGH 2020;19(3):123-139
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Celem artykułu jest prezentacja, w oparciu o badania autorskie, problemów tożsamościowych oraz konfliktów ról jakich doświadczają kobiety z niepełnosprawnością nabytą, która jest konsekwencją choroby nowotworowej. Jak wynika z badań, pomiędzy rolami pełnionymi w sferze rodzinnej, zawodowej i społecznej a rolą osoby niepełnosprawnej pojawiają się liczne napięcia i dylematy. Niepełnosprawność wiąże się z niemożnością realizowania wszystkich dotychczasowych ról i koniecznością reorganizacji życia codziennego, rzutując tym samym na obraz siebie. Sytuacja, w której jednostka staje się osobą niepełnosprawną to moment krytyczny wymuszający redefinicję „Ja”, zmianę dotychczasowego stylu życia, realizowanych ról i relacji z innymi ludźmi. Aby poradzić sobie z tymi wyzwaniami i zaadoptować się do zmian, kobiety podejmują różne strategie działania.
 
REFERENCJE (50)
1.
Bednarczyk, Anna, Król Agnieszka, Matlak Małgorzata, Migalska Aleksandra and Warat Marta .2014. Genderowy wymiar niepełnosprawności. Raport z badań biograficznych, Kraków.
 
2.
Bokszański, Zbigniew 2002. Tożsamość, in: Zbigniew Bokszański, Kazimierz Wojciech Frieske i inni. (red.), Encyklopedia socjologii, Vol. 4, Warszawa: Oficyna Naukowa, pp. 252–255.
 
3.
Bokszański, Zbigniew. 2006. Tożsamości zbiorowe, Warszawa Wydawnictwo Naukowe PWN,.
 
4.
Boski Paweł, 1992. O byciu Polakiem w ojczyźnie po zmianach tożsamości kulturowo-narodowej na obczyźnie, in: Boski Paweł, Jarymowicz Maria, Malewska-Peyre Hanna (red.), Tożsamość a odmienność kulturowa, Warszawa: IF PAN, pp. (118-132).
 
5.
Chodkowska Maria, Kobieta niepełnosprawna. Socjopedagogiczne problemy postaw, Wydawnictwo UMCS, Lublin, 1993.
 
6.
Chodkowska Maria, 2002. Teoria ról społecznych a badania socjopedagogicznych problemów zdrowia i choroby, ”Chowanna”, 1, 18: 39–56.
 
7.
Choroba nowotworowa – doświadczenia pacjentów. Raport z badań na zlecenie AXA Życie i Fundacji Społecznej ‘Ludzie dla ludzi’, Warszawa, 2014.
 
8.
Couser Thomas G., Recovering bodies: Illness, disability, and life writing. Madison, WI, University of Wisconsin Press, 1997.
 
9.
Davis Lennard J. 2002. Bending over backwards: Disability, dismodernism& other difficult positions [Cultural Front], New York University Press, New York, 2002.
 
10.
Fine Michelle, Asch Adrienne. (eds.), Women with disabilities: Essays in psychology, culture, and politics [Health, Society, and Policy Series], Temple University Press, Philadelphia 1988.
 
11.
Frank Arthur. W. 2017, The Wounded Storyteller. Dody, Illness and Ethics, Chicago and London: The University of Chicago Press, 2017.
 
12.
Gajda Małgorzata, O przyjaźni na zawsze – Amazonki o relacjach nawiązywanych w klubie Kobiet po Mastektomii, in: Zierkiewicz Edyta, Alicja Łysak Alina (eds.), Kobieta i (b)rak. Wizerunek raka piersi w kulturze, MarMar Marian Kaczorowski, 2007, pp. 35-42.
 
13.
Gąciarz Barbara, Rudnicki Seweryn (eds.), Polscy niepełnosprawni. Od kompleksowej diagnozy do nowego modelu polityki społecznej, Wydawnictwa AGH, Kraków, 2014.
 
14.
Giddens Anthony, Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, Warszawa, PWN, 2001.
 
15.
Hebl Michelle R., E. Kleck Robert E., Społeczne konsekwencje niepełnosprawności fizycznej, in: Todd F. H Heatherton. Robert E. Kleck , Michelle R. Hebl, Jay G. Hull ., Społeczna psychologia piętna, PWN, Warszawa, 2008, pp. 384-402.
 
16.
Jawłowska Aldona, Tożsamość na sprzedaż, in: Aldona Jawłowska, (eds.), Wokół problemów tożsamości, Warszawa, Wyd. UW, Wyd. LTW, 2001.
 
17.
Kawczyńska-Butrym Zofia, Rodzina-zdrowie-choroba. Kontekst społeczny i zakres badań empirycznych, in: Antonina Ostrowska (eds.), Socjologia medycyny. Podejmowane problemy, kategorie analizy, Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa, 2009, pp. 189-210.
 
18.
Kerr Nanacy, Understanding the process of adjustment to disability, in: Joseph Stubbins (eds.), Social and psychological aspects of disability, University Park Press, Baltimore, 1977, pp. 317–324.
 
19.
Kocik Lucjan, Rodzina w obliczu wartości i wzorów życia ponowoczesnego świata, Oficyna Wydawnicza AFM, Kraków, 2006.
 
20.
Krajowy Rejestr Nowotworów. http://onkologia.org.pl/nowotw... [7.04.2020].
 
21.
Lejzerowicz Magda, Tożsamość osoby z niepełnosprawnością nabytą, „Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu”, No. 48, Wrocław, 2015, pp. 99–106.
 
22.
Lubaś Marcin, Słaby Katarzyna, Narracje nadziei, ambiwalencje doświadczenia. Opowieści o życiu o czasie remisji raka piersi w jednym z polskich stowarzyszeń samopomocowych, LUD. Polskie Towarzystwo Ludoznawcze i Komitet Nauk Etnograficznych PAN, vol. 101, Poznań, 2017, pp. 401-421.
 
23.
Malec Małgorzata, Biograficzne uczenie się osób z nabytym stygmatem, Oficyna Wydawnicza ATUT, Wrocław, 2008.
 
24.
Malewska-Peyre Hanna, Ja wśród swoich i obcych, in: Boski Paweł, Jarymowicz Maria, Malewska-Peyre Hanna, Tożsamość a odmienność kulturowa, IF PAN, Warszawa, 1992.
 
25.
Markocka-Mączka Krystyna, Grabowski Krzysztof, Taboła Renata, Choroby przewlekłe – problem XXI wieku, in: Dybińska Ewa, Zboina Bożena (eds.), Dobrostan a edukacja, Wydawnictwo Naukowe Neuro Centrum Lublin, Lublin, 2016, pp. 177-186.
 
26.
Marody Mirosława, Jednostka po nowoczesności. Perspektywa socjologiczna, Scholar, Warszawa, 2014.
 
27.
Mazurek, Emilia., Obraz siebie kobiet po rekonstrukcji piersi, ‘Nowiny Lekarskie’, No. 81, 3, 2012, pp. 281–287.
 
28.
Mazurek Emilia., Amazońskie dylematy. Powody rezygnacji kobiet po chirurgicznym leczeniu raka piersi z zabiegu rekonstrukcji piersi, ‘Psychoonkologia’, No. 3, 2014, pp. 97-105.
 
29.
Mazurek Emilia., Wstydliwy brak. Negocjowanie znaczeń raka piersi, in: ‘Problemy Edukacji, Rehabilitacji i Socjalizacji Osób Niepełnosprawnych’, No. 27(2), 2018, pp. 77-90.
 
30.
Mielicka Halina., Proces rozwoju tożsamości, in: Mielicka Halina. (introduction and editing) Socjologia wychowania. Wybór tekstów, Kielce: Wydawnictwo Stachowski, Kielce, 2000, pp. 28-48.
 
31.
Niedbalski Jakub, Aktywność sportowa w życiu osób niepełnosprawnych fizycznie – analiza wzorów biografii, ‘Człowiek-Niepełnosprawność-Społeczeństwo’, No. 4(30), 2015, pp. 95-112.
 
32.
Nikitorowicz Jerzy, Pogranicze, tożsamość, edukacja międzykulturowa, Białystok: Wydawnictwo Uniwersyteckie Trans Humana, Białystok, 1995.
 
33.
Nowak Anna, Zagrożenie wykluczeniem społecznym kobiet niepełnosprawnych, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, 2012.
 
34.
Ostrowska, Antonina (ed.), O seksualności osób niepełnosprawnych, Wydawnictwo IRSS, Warszawa, 2007.
 
35.
Piątek Katarzyna. 2020. Między integracją a wykluczeniem. Dylematy i konflikty przeżywane przez kobiety po mastektomii w środowisku społecznym, in: Czakon-Tralski D. i Piotr Stawiński P. (eds.), Dynamika współczesności, Wydawnictwo Naukowe UP, Kraków, 2020, pp. 87-105.
 
36.
Piątek K atatrzyna., (Un)performer roles”. Conflicts of social roles in the lives of women with disabilities resulting from undergone breast cancer, in: Problemy Edukacji, Rehabilitacji I Socjalizacji Osób Niepełnosprawnych”, Vol. 27(2), 2018, pp. 91–109.
 
37.
Rembierz Marek., O splocie problemów i badań pedagogiki specjalnej z refleksją metodologiczną, aksjologiczną i antropologiczną, in: „Problemy Edukacji, Rehabilitacji i Socjalizacji Osób Niepełnosprawnych”, Vol. 23/2, 2016, pp. 15-38.
 
38.
Riemann Gerhard., Schütze Fritz, ‘Trajektoria’ jako podstawowa koncepcja teoretyczna w analizach cierpienia i bezładnych procesów społecznych, ‘Kultura i Społeczeństwo’, No. 2, 1992, pp. 89-109.
 
39.
Stojkow Maria i Dorota Żuchowska, W kierunku nowej tożsamości-osoby niepełnosprawne w drodze ku emancypacji, in: ‘Studia Socjologiczne’, No. 2(213), 2014, pp. 153-174.
 
40.
Szczepański Jan., Elementarne pojęcia socjologii, Wydawnictwo PWN, Warszawa, 1972.
 
41.
Szmatka Jacek, Rola społeczna, in: Encyklopedia Socjologii, Vol. 3, Oficyna Naukowa, Warszawa, 2000, pp. 321-326.
 
42.
Świątkiewicz-Mośny Maria., Tożsamość napiętnowana. Socjologiczne studium mechanizmów stygmatyzacji i autostygmatyzacji na przykładzie kobiet z zespołem Turnera, Wydawnictwo Nomos, Kraków, 2010.
 
43.
Tobiasz-Adamczyk Beata, ‘Życie w ramach’ wyznaczonych chorobą nowotworową – rola socjologii medycyny, in: „Przegląd Socjologiczny”, Vol. 61, 2, 2012, pp. 81-113.
 
44.
Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych z dnia 27 sierpnia 1997 r., art.2 pkt. 10, Dz. U. z 2011r. No. 127 poz. 721).
 
45.
Wojciechowska Urszula, Didkowska Joanna, Zachorowania i zgony na nowotwory złośliwe w Polsce. Krajowy Rejestr Nowotworów, Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy, (http://onkologia.org.pl/raport... access: 07.03.2020).
 
46.
Wojciszke Bogdan, Człowiek wśród ludzi. Zarys psychologii społecznej, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe „Scholar”, Warszawa, 2006.
 
47.
Ziarko Michał, Zmagania się ze stresem choroby przewlekłej, Wydawnictwo UAM, Poznań, 2014.
 
48.
Zierkiewicz Edyta, Blizna po mastektomii-stygmat, emblemat czy oznaka niepełnosprawności? Analiza dominujących znaczeń braku piersi, in: ‘Fizjoterapia’ Vol. 20,2, 2012a, pp. 32-42.
 
49.
Zierkiewicz Edyta, Patografia jako zjawisko kulturowe i jako narzędzie nadawania znaczeń chorobie przez współczesnych pacjentów, in: ‘Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja’, Vol. 1(57), 2012b, pp. 49-61.
 
50.
Zierkiewicz Edyta, Mazurek Emilia, Couples dealing with breast cancer: the role of husbands in supporting their wives, in: ‘Studia Humanistyczne AGH’, Vol. 14/2, 2015, pp. 95-116.
 
eISSN:2300-7109
Journals System - logo
Scroll to top